Adli Sicil Kaydı Geçmişin Temizlenmesi İçin Başvuru Rehberi

Adli sicil kaydı, bir bireyin işlemiş olduğu suçlara ilişkin aldığı kesinleşmiş ceza hükümlerinin resmi olarak kayıt altına alındığı sistemsel belgelerdir. Kamuoyunda bu kayıtlar daha çok “sabıka kaydı” ismiyle bilinir. Bir mahkeme kararının kesinleşmesinin ardından, ilgili ceza bilgileri Adli Sicil Bilgi Sistemi’ne işlenerek kişinin adli siciline eklenir. Bu kayıtlar, cezanın infazı tamamlanana kadar sistemde aktif olarak görünür ve resmi işlemlerde sıklıkla karşılaşılan bir bilgi türüdür.

Buna karşılık, arşiv kaydı adli sicil bilgisinin pasifleşmiş versiyonudur. Yani, infaz süreci tamamlandıktan sonra bu kayıt sistemden silinmez; yalnızca arşiv bölümüne taşınır. Arşivdeki veriler, sabıka kaydı sorgulamalarında artık görünmez hale gelir. Ancak mahkemeler, savcılıklar gibi belirli kamu kurumları gerekli gördüğünde bu bilgilere ulaşabilir. Özetle, adli sicil kaydı aktif cezalara ilişkin bilgilerden oluşurken; arşiv kaydı, geçmişte infazı tamamlanmış cezaların gizli kayıtlarını barındırır.

Kayıt Silme İşleminin Hukuki Temeli

Türkiye’de adli sicil ve arşiv kayıtlarının silinmesine ilişkin tüm süreçler, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu ve buna bağlı çıkarılan Adli Sicil Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Kanun açıkça hangi durumlarda, ne tür kayıtların silineceğini belirlemekte; kişilerin veri güvenliği ve topluma yeniden kazandırılması amacıyla bu hakkı tanımaktadır.

Bu işlemleri yürütmek üzere, Adalet Bakanlığı bünyesinde görev yapan ve üç hâkimden oluşan özel bir kurul oluşturulmuştur. Bu kurul, başvurular veya sistem taramaları sonucu kayıtların silinip silinmeyeceğine karar verir. 2025 itibariyle, vatandaşların taleplerini e-Devlet veya UYAP üzerinden dijital olarak iletebilmesi sayesinde bu süreç çok daha hızlı yürütülebilmektedir.

Hangi Koşullarda Kayıt Silinir?

Adli sicil kaydının silinmesi için bazı yasal şartların yerine gelmiş olması gerekir. Aşağıda bu şartlar sade bir dille sıralanmıştır:

• Cezanın infazı tamamlanmışsa: Kişi aldığı cezayı tamamen çektikten sonra, bu kayıt silinerek arşive alınır. Örneğin; para cezası ödenmiş, hapis cezası süresi dolmuş veya şartlı tahliye gerçekleşmişse, bu adım tamamlanmış sayılır.

• Mağdurun şikayetinden vazgeçmesi veya etkin pişmanlık durumu: Suç türüne göre, bu durumlar mahkûmiyetin ortadan kalkmasına neden olabilir ve kayıt silinir.

• Ceza zamanaşımı dolmuşsa: Suçun infaz edilebileceği yasal süre dolmuşsa, artık devlet bu cezayı uygulayamaz ve kayıt sistemden çıkarılır.

• Genel af ilan edilmişse: Meclis kararıyla ilan edilen bir genel af varsa, ilgili tüm kayıtlar adli sicilden silinir.

• Mahkûmiyet kararı iptal edilmişse: Beraat, yeniden yargılama veya kanun yararına bozma gibi durumlarla daha önce verilmiş ceza hükümsüz kalırsa, ilgili sicil bilgisi de tamamen kaldırılır.

• Kişi hayatını kaybetmişse: Vefat durumunda, adli sicil kaydı otomatik olarak silinir.

Bu durumlar gerçekleştiğinde, sistemdeki kayıt aktif görünümden çıkarılır ve arşiv bölümüne taşınır. Ancak bazen bu işlemin sistemsel olarak yapılmadığı durumlar olabilir. Bu tür hallerde kişi, kayıtlarının silinmesi için başvuru yapmalıdır.

Arşiv Kayıtlarının Sistemden Tamamen Kaldırılması

Bir ceza kaydı arşive alındıktan sonra bile sistemde belirli sürelerle saklanır. Ancak bu saklama süresi sonsuz değildir; aşağıdaki koşullar gerçekleştiğinde arşiv kayıtları da tamamen sistemden silinir:

• Basit mahkûmiyetler için 5 yıl: Eğer ceza, herhangi bir hak yoksunluğu içermiyorsa, arşive alındıktan 5 yıl sonra sistemden otomatik olarak çıkarılır.

• Memnu hakların iadesi alınmışsa 15 yıl: Ceza alan kişi, örneğin kamu görevine dönüş gibi haklarını geri kazanmak için mahkeme kararı almışsa, kayıt arşive alındıktan 15 yıl sonra silinir.

• Memnu haklar geri alınmamışsa 30 yıl: Eğer bu hakların iadesi alınmamışsa, sistem bu kayıtları 30 yıl boyunca saklamaya devam eder.

• Suç artık suç sayılmıyorsa: Kanuni düzenlemeyle o fiil artık suç olmaktan çıkmışsa, arşiv kaydı hemen silinir.

• Kişinin ölümü: Vefat durumunda, arşiv kaydı dahil tüm adli bilgiler sistemden çıkarılır.

Her ne kadar sistem bu kayıtları otomatik olarak silmekle yükümlü olsa da, uygulamada süre dolmasına rağmen kaydın arşivde kaldığı örnekler yaşanabilmektedir. Bu gibi durumlarda vatandaşlar, doğrudan başvuru yaparak sistemden arşiv kaydının kaldırılmasını talep edebilir.

Adli Sicil Kaydının Silinmesi İçin Başvuru Yolları Nelerdir?

Bazı durumlarda adli sicil ve arşiv kayıtları yasal sürelerin dolmasıyla sistem tarafından otomatik olarak silinse de, uygulamada kayıtların aktif kalmaya devam etmesi mümkündür. Bu nedenle birçok kişi, kayıtlarını sistemden tamamen kaldırmak için bizzat başvuru yapma yoluna gitmektedir.

Adli sicil kaydını silmek için üç temel başvuru yöntemi bulunmaktadır:

• e-Devlet Üzerinden Online Başvuru:
  2022 yılında kullanıma sunulan bu yöntemle, vatandaşlar e-Devlet hesabına giriş yaparak kayıt silme taleplerini çevrimiçi olarak gönderebilir. Hem ücretsiz hem de hızlı sonuç veren bu yöntem, en çok tercih edilen yoldur.

• UYAP Sistemi ile Başvuru:
  e-Devlet kullanmayanlar veya elektronik imzaya sahip olanlar, UYAP Vatandaş Portalı üzerinden dilekçe oluşturarak başvuru yapabilir. Avukatlar da UYAP Avukat Portalı aracılığıyla müvekkilleri adına başvuru gerçekleştirebilir.

• Dilekçeyle Yazılı Başvuru:
  Vatandaşlar, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne hitaben dilekçe yazarak elden, adliyeye teslim ederek ya da posta yoluyla başvuru yapabilir. Başsavcılıklardaki adli sicil birimleri, bu dilekçeleri UYAP üzerinden iletmekle yükümlüdür. Yurtdışında yaşayan vatandaşlar ise bağlı bulundukları konsolosluklardan başvuru yapabilir.

Her üç yöntem de geçerli ve hukuken sonuç doğurucudur. Ancak işlem süresi, başvuru türüne göre değişiklik gösterebilir. En hızlı ve pratik yöntem, e-Devlet kapısı üzerinden yapılan başvurudur. Aşağıda her bir yöntem detaylı olarak açıklanmıştır.

e-Devlet Üzerinden Kayıt Silme Nasıl Yapılır?

2025 yılı itibariyle, adli sicil ve arşiv kayıtlarının silinmesi için e-Devlet üzerinden başvuru yapılması mümkündür. Bu işlem, Adalet Bakanlığı’nın sunduğu dijital hizmetler kapsamında “Adli Sicil Silme ve Düzeltme Talebi” başlığı altında yürütülmektedir.

İzlenmesi gereken adımlar şöyledir:

1. Giriş Yapın:
   www.turkiye.gov.tr adresine T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle giriş yapın. Giriş için mobil imza ya da elektronik imza da kullanılabilir. Arama bölümüne “Adli Sicil Silme” yazarak ilgili hizmete ulaşın.

2. Formu Doldurun:
   Sistem, kimlik bilgilerinizi otomatik olarak getirecektir. Sizden beklenen; hangi ceza kaydının silinmesini talep ettiğinizi belirtmeniz ve bunun gerekçesini yazmanızdır. Örneğin:
   “… tarihli karar uyarınca aldığım cezanın infazı tamamlanmıştır. Bu nedenle adli sicil kaydımın silinmesini arz ederim.”

3. Gerekirse Belge Ekleyin:
   Genellikle sistemde yer alan bilgiler yeterlidir ve belge eklenmesi gerekmez. Ancak arşiv kaydınız için bir mahkeme kararı (örneğin hak iadesi kararı) varsa, bunu sisteme PDF veya görsel formatında yükleyebilirsiniz.

4. Başvuruyu Gönderin ve Takip Edin:
   Başvurunuzu tamamladıktan sonra sistem, talebinizi doğrudan Adli Sicil Genel Müdürlüğü’ne iletir. e-Devlet içindeki “Başvurularım” alanından durum takibi yapılabilir. İşlem tamamlandığında SMS veya e-posta ile bilgilendirme yapılır.

Adalet Bakanlığı’nın açıklamasına göre, e-Devlet başvuruları çoğu zaman aynı gün içerisinde sonuçlandırılabilmektedir. Bu sistem, vatandaşları hem zaman hem de bürokrasi yükünden kurtarmayı hedeflemektedir.

UYAP Sistemi ile Adli Sicil Kaydı Nasıl Silinir?

UYAP (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi) üzerinden yapılan başvurular da geçerlidir. Bu sistem; elektronik imza sahibi bireyler ve avukatlar tarafından aktif şekilde kullanılmaktadır.

Başvuru yapmanın üç yolu vardır:

• Vatandaş UYAP Portalı:
  Elektronik imzaya sahip vatandaşlar, UYAP portalına girerek bir dilekçe formu oluşturur. Dilekçede silinmesini istenen ceza kaydı açıkça belirtilmeli ve başvuru, e-imza ile onaylanmalıdır. Sistem, talebi Adli Sicil Müdürlüğü’ne iletir.

• Avukat Başvurusu:
  Bir avukat aracılığıyla başvuru yapılacaksa, avukatınız UYAP Avukat Portalı üzerinden sizin adınıza dilekçe yazar ve belgeleri ekleyerek başvuruyu iletir. Süreç, doğrudan bakanlığa aktarılır ve sonuç yine sistem üzerinden bildirilir.

• Adliye Üzerinden Yazılı Başvuru:
  Adliyeye giderek Adli Sicil Birimi’ne fiziki dilekçenizi teslim edebilirsiniz. Memur, bu dilekçeyi UYAP sistemine yükler. Böylece siz UYAP kullanmasanız dahi kayıtlar dijital ortamda merkeze ulaşır.

UYAP sistemi, teknik olarak e-Devlet altyapısının temelini oluşturur. Ancak daha teknik ve profesyonel bir yapıya sahip olduğu için, genellikle avukatlar ve e-imza sahibi bireyler tarafından tercih edilmektedir.

Sonuç açıklandığında, süreci UYAP mobil uygulaması veya portal üzerinden takip edebilir; ardından e-Devlet’ten sabıka kaydınızı kontrol ederek silme işleminin tamamlanıp tamamlanmadığını görebilirsiniz.

Kayıt Silme Talebi İçin Dilekçe Nasıl Yazılır?

Adli sicil veya arşiv kaydının silinmesi için yazılacak dilekçede resmiyet ve açıklık esastır. Talebinizi net ve yasal bir dayanakla ifade etmeli, kimliğinizi eksiksiz belirtmelisiniz. Adalet Bakanlığı da örnek bir dilekçe formatı yayımlamıştır; ancak kendi durumunuza uygun içerik eklemeyi unutmayın.

Dikkat etmeniz gereken başlıca noktalar şunlardır:

• Kime hitap edilecek?
  Dilekçenizin üst kısmına “Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne” yazmalısınız.

• Konu ne olmalı?
  Konu satırına “Adli Sicil ve Arşiv Kaydının Silinmesi Talebi” ifadesi yazılabilir.

• Kimlik bilgileri eksiksiz girilmeli:
  Adınız, soyadınız, T.C. kimlik numaranız ve adres bilgileriniz açık şekilde yazılmalıdır. Bu bilgiler, sicil kaydınızın doğru eşleştirilmesi açısından kritiktir.

• Talep ve gerekçe nasıl yazılmalı?
  Silinmesini istediğiniz kayıt açıkça belirtilmeli ve bunun nedenine hukuki dayanak sunulmalıdır. Örnek cümle:
  “… tarihli mahkeme kararıyla kesinleşmiş olan cezanın infazı tamamlanmıştır. 5352 sayılı Kanun kapsamında, adıma kayıtlı adli sicilin silinmesini ve varsa arşivdeki verilerin kaldırılmasını talep ediyorum.”

• Belgeler eklenecekse neler olabilir?
  Mahkeme kararı, hakların iadesi belgesi veya güncel sabıka kaydı çıktısı eklenebilir. Ek varsa, dilekçe sonunda “Ek: …” şeklinde belirtilmelidir.

• Tarih ve imza:
  Fiziki dilekçede sağ alt köşeye tarih atıp imza atmanız gerekir. Eğer e-Devlet üzerinden başvuru yapıyorsanız sistem elektronik imzalama işlemini otomatik olarak yapar.

Kısacası; dilekçeniz kısa, net ve yasal çerçevede yazılmalı, talep edilen işlem açıkça belirtilmelidir.

Kayıt Silme Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Başvuru süresi, kullanılan yönteme ve sistem yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak 2025 yılı itibariyle, Adalet Bakanlığı e-Devlet başvurularında hızlı sonuç alınabileceğini açıkça belirtmiştir.

• e-Devlet başvuruları:
  Genellikle aynı gün içinde veya en geç birkaç iş günü içinde sonuç alınmaktadır. Bazı durumlarda işlem, sistem üzerinden dakikalar içinde tamamlanabilir.

• UYAP ya da fiziki dilekçeyle başvuru:
  Bu yöntemlerde süreç 1 ila 3 hafta arasında değişebilir. Dilekçeniz UYAP’a düştüğünde değerlendirme komisyonuna iletilir ve inceleme başlatılır.

• Arşiv kaydı silme talepleri:
  Eğer başvurunuz arşiv kaydının silinmesine yönelikse, ilgili sürelerin dolduğu ve belgelerin tam olduğu kontrol edilerek karar verilir. Bu, genellikle birkaç haftayı bulabilir.

Başvurunun ardından, sonucu e-Devlet’ten sabıka kaydı sorgulaması yaparak öğrenebilirsiniz. Eğer “Adli sicil kaydı yoktur” ibaresi görünüyor ise işlem başarıyla tamamlanmış demektir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Adli sicil kaydını silmek için dava açmam gerekir mi?

Hayır. Bu işlem mahkemeye başvurmayı gerektirmez. Sadece idari yollarla, yani e-Devlet, UYAP ya da dilekçeyle talepte bulunarak gerçekleştirilir. Ancak, talebiniz reddedilirse idari yargıya başvurma hakkınız saklıdır.

Başvuru sırasında belge sunmam zorunlu mu?

e-Devlet başvurularında genellikle belge gerekmese de, fiziki dilekçelerde nüfus cüzdanı fotokopisi ve varsa mahkeme kararları gibi destekleyici belgeler başvuruya eklenebilir. Arşiv kaydının silinmesi talep ediliyorsa, hak iadesi kararları gibi belgeler önemlidir.

Kayıt silinince adli geçmişim tamamen temizlenmiş olur mu?

Adli sicil kaydı silindiğinde sabıka belgeniz “temiz” görünür. Ancak arşiv kaydı, kanunen belirli sürelerde sistemde kalabilir. Bu kayıtlar normal sorgulamalarda görünmez, ancak savcılık ve mahkeme gibi makamlar ulaşabilir. Arşiv de silindiğinde tamamen temiz bir sicile sahip olursunuz.

E-Devlet şifrem yoksa nasıl başvuru yapabilirim?

E-Devlet hesabınız yoksa en yakın adliyedeki Adli Sicil Birimi’ne giderek dilekçeyle başvuru yapabilirsiniz. Alternatif olarak dilekçenizi posta yoluyla Adalet Bakanlığı’na gönderebilir ya da bir avukata vekâlet vererek UYAP üzerinden başvuru yaptırabilirsiniz.

Arşiv kaydım silinmeden işe alımlarda problem yaşar mıyım?

Özel sektörde genellikle yalnızca aktif adli sicil kayıtları dikkate alınır. Arşiv kayıtları sabıka belgelerinde görünmez. Ancak kamu kurumları ve güvenlik soruşturmalarında arşiv bilgileri göz önüne alınabilir. Bu yüzden mümkünse arşiv kaydınızı da sildirmeye çalışmanız faydalı olacaktır.

Silinmiş bir kayıt tekrar görülebilir mi?

Hayır. Adli sicilden silinmiş kayıtlar tekrar görünmez. Ancak kayıt sadece arşive alınmışsa, bazı makamlar bu bilgilere ulaşabilir. Eğer silinmiş bir kayıt tekrar görünüyorsa, bu durum bir sistem hatası olabilir ve düzeltme talebiyle başvuru yapılabilir.